De Fraudehelpdesk kreeg in 2023 ruim 57 duizend fraudemeldingen binnen. Via de geautomatiseerde valse-e-mailcheck kwamen daarnaast meer dan 560.000 verdachte e-mails binnen, een stijging van 35% ten opzichte van een jaar eerder. Meest opvallende ontwikkeling in 2023 was de forse stijging in de meldingen, financieel gedupeerden en vooral de schade bij vacaturefraude. Dat meldt de Fraudehelpdesk in zijn jaarverslag.
De financiële schade door vacaturefraude steeg van ruim 6600 euro naar ruim 1,2 miljoen. Dat werd vooral veroorzaakt door diverse en ook nieuwe werk-aanbiedingen met ingewikkelde constructies, waarbij de gedupeerde ‘thuiswerkers’ onder meer misleid werden om een soort investeringen te doen, of waarbij ze onbedoeld op een phishing-link klikten die toegang gaf tot hun bankrekening.
Ook acquisitiefraude nam toe. Bij acquisitiefraude worden ondernemers benaderd door advertentiebureaus voor het plaatsen van een advertentie. Achteraf blijkt dat de ondernemer ongewild en onbewust akkoord is gegaan met een abonnement voor onduidelijke advertentieplaatsingen, of niet volledig of correct is geïnformeerd over de overeenkomst en de kosten. Zowel het aantal meldingen als het aantal financieel gedupeerden en het schadebedrag namen toe ten opzichte van 2022. Deze praktijken zijn sinds 2016 strafbaar.
Sms-fraude
Cybercrime nam af ten opzichte van 2022. Daarmee bedoelt de Fraudehelpdesk alle vormen van criminaliteit waarbij IT zowel het doel als het middel is. Bijvoorbeeld bij buitenlandse nep-helpdesks die zichzelf toegang verschaffen tot het apparaat van iemand, om zo onder meer transacties via de bank te kunnen manipuleren. Ook fraude met online aan- en verkopen liepen het afgelopen jaar terug in de meldingen.
In de benadering van de potentiële fraudeslachtoffers was er het afgelopen jaar een opvallende stijging in de meldingen van valse sms’jes: een toename van 260% ten opzichte van 2022. De meldingen betroffen vooral hulpvraagfraude: het bekende ‘appje’ van een familielid om geld, dat in 2023 vaak voorafgegaan werd door een sms met het verzoek zélf een WhatsAppbericht te sturen naar een bepaald nummer. Ook ontvingen de Fraudehelpdesk veel meldingen van phishing-sms’jes namens een bank, en valse betaalverzoeken van zogenaamd de Belastingdienst en het CJIB. Ook afpersing via sms kwam regelmatig voor.
In totaal ontving de organisatie ruim 15.600 meldingen van mensen die per sms werden benaderd. Van hen meldden 118 ook financiële schade. Het totale schadebedrag hiervan bedroeg gemiddeld ruim € 6.000,- per persoon. Daarbij moet opgemerkt worden dat phishing niet altijd direct resulteert in financiële schade. De dreiging zit daarbij eerder in het afstaan van persoonlijke gegevens.
Voorschot
Zoals in voorgaande jaren zorgde beleggingsfraude voor de hoogste financiële schade: van de meer dan duizend melders raakten 900 van hen samen ruim 20 miljoen euro kwijt door in te gaan op dubieuze investeringsvoorstellen. Aanzienlijk meer dan de 14 miljoen uit 2022.
Het aantal meldingen, financieel gedupeerden en het totaal gemelde schadebedrag voor voorschotfraude stegen eveneens. Voorschotfraude is de overkoepelende term voor alle fraudevormen waarbij de gedupeerde een bedrag moet betalen om iets waardevols te ontvangen. De beloofde prestaties of goederen blijven uit. De totale financiële schade bedroeg bijna 9 miljoen euro.
In totaal werd in 2023 voor 44,5 miljoen euro aan schade gemeld, een stijging van 1,2 miljoen ten opzichte van 2022.
