Zoekmachine Google bestaat 25 jaar. In die relatief korte tijd is de wereld mede dankzij Big Tech ingrijpend veranderd. Hoe kon Google uitgroeien tot de reus Alphabet van vandaag?
Zoals veel technologiebedrijven begon ook Google in een garage. Stanford studenten Larry Page en Sergey Brin runden eind jaren 90 een kleine startup die zich bezighield met het vinden van informatie op het alsmaar groeiende world wide web. Zij waren niet de enige. Wie op zoek was naar informatie maakte meestal gebruik van AltaVista of Lycos. Deze sites indexeerden de informatie op webpagina’s, zodat wie zocht naar een bepaald woord, alle pagina’s met dat woord te zien kreeg. Vervolgens was het een soort ‘hit or mis’ of de juiste informatie daar ook echt tussen stond.
PageRank
De reden dat Google vrij snel succesvol werd, was omdat mensen daadwerkelijk de pagina’s voorgeschoteld kregen waar ze naar op zoek waren. En de doorbraak die daarvoor zorgde was het indexeren op basis van relevantie. Eerst was dit nog vrij grof: hoe meer links naar een bepaalde pagina, hoe belangrijker de inhoud, was het basisidee. Het is duidelijk dat dit vrij gemakkelijk voor de gek te houden is. ‘Linkruil’ werd een van de belangrijkste wapens om hoger in de zoekresultaten van Google te komen. De ‘pagerank’ was de heilige graal van contentmakers.
Googol -> Google
De naam Google is een verbastering van de wiskundige term ‘googol’. Dit is de aanduiding voor het getal 1100, een 1 met honderd nullen. De oprichters wilden daarmee aanduiden dat de nieuwe zoekmachine heel veel informatie kon bevatten.
Meest bezochte website
Inmiddels heeft Google veel meer in zijn mars, zoals specialisten in ‘Search Engine Optimalisation’ (SEO) maar al te goed weten. Het huidige algoritme van Google gebruikt veel meer dan alleen de ingaande en uitgaande links. Zelfs het optimaliseren van tekst met zoekwoorden is minder belangrijk geworden. Voor schrijvers en journalisten, zoals ook de redactie van ChannelConnect, is het fijn om te weten dat tegenwoordig ook de inhoud ertoe doet, en dat we niet meer (alleen) schrijven op zoekwoorden. Inmiddels loopt ruim 90 procent van alle zoekacties op het internet via Google. Het maakt van google.com de meest bezochte website ter wereld.
Het heeft het bedrijf geen windeieren gelegd. Google (waarvan het moederbedrijf Alphabet is gedoopt) is uitgegroeid tot een van de eerste bedrijven die we inmiddels betitelen als ‘Big Tech‘ en die ons dagelijkse leven verregaand bepalen. In dat rijtje horen ook Meta (Facebook, Instagram, Whatsapp), Amazon, Apple en (afhankelijk van wie je het vraagt) ook Microsoft.
Met stip binnengekomen: Nvidia
De definitieve doorbraak van AI in tech, nu ook zichtbaar buiten bedrijfstoepassingen, betekent een verschuiving in de verhoudingen van Big Tech. De maker van GPU’s Nvidia is met stip binnengekomen in de lijst van grote techbedrijven met veel invloed in het dagelijks leven. Dat komt omdat de processoren van het bedrijf ideaal zijn om grote hoeveelheden data te analyseren en te ordenen. Dit is nodig om kunstmatige intelligentie te trainen. de komende jaren zijn dit soort processoren heel veel nodig, en de verwachting is dat de omzetten van Nvidia door het dak zullen gaan.
Inmiddels is Google natuurlijk veel meer dan alleen de zoekmachine. Het is eigenaar van YouTube, heeft een e-mail service, Gmail, ook als onderdeel van een desktopsuite, WorkSpace. Daarnaast zijn er nog Google Maps en natuurlijk het Android besturingssysteem.
Google is een van de machtigste bedrijven binnen Big Tech. Als de de facto index voor het internet kunnen we eenvoudig niet om de zoekmachine heen. Wie video’s wil kijken, komt automatisch bij YouTube uit. Concurrentie is er nauwelijks. Datzelfde geldt trouwens voor Meta, dat met Facebook, Instagram en Whatsapp bijna net zoveel invloed heeft op het dagelijks leven als Google. Zo heeft Big Tech de maatschappij aardig in de greep.
Opvallend wit design
Eind jaren negentig hadden websites vaak een nogal bont uiterlijk. Google viel op omdat het nauwelijks kleur op de site had en, behalve het zoekveld, vrijwel leeg was. Dat heeft goed uitgepakt, maar was niet vooropgezet. De programmeurs achter de website hadden geen ervaring met html.
Gespannen relatie met privacy
Bij alle activiteiten van Google staat nog steeds één ding voorop: het verzamelen van zoveel mogelijk data van gebruikers. Welke informatie wordt het meest gezocht? Welke video’s het meest bekeken? Welke routes leggen mensen af? En dat allemaal om zoveel mogelijk dwarsverbanden te kunnen leggen die moeten leiden tot gebruikersprofielen. Het bezorgt moederbedrijf Alphabet een winst van 60 miljard US dollar op een omzet van 283 miljard (2022) aan advertentie-inkomsten.
De wereld lijkt inmiddels wel deels wakker geschud. De bescherming van privacy krijgt op veel plekken meer aandacht en het lijkt erop dat techbedrijven niet meer ongemerkt hun gang kunnen blijven gaan. Helaas is de sociale mediaverslaving van de gemiddelde online consument nogal hardnekkig.
Google Bard
De toekomst van Alphabet ziet er rooskleurig uit. Zoeken zullen we altijd blijven doen op internet, en ook op het gebied van AI heeft het bedrijf goede papieren. Al was er behoorlijk wat paniek begin dit jaar toen er plotseling een bruikbare chatrobot live ging, nota bene van een startup waarvan nogal wat mensen afkomstig waren van Google. Inmiddels heeft het bedrijf een behoorlijke inhaalslag gemaakt. Aan het rijtje Gmail, Maps, YouTube, kunnen we inmiddels ook Bard toevoegen.